Dzisiaj drugie podsumowanie zakładki „ZACZNIJ” 🙂 W tym wpisie skupimy się bardziej na gramatyce i hiszpańskich czasach. Trochę słownictwa też pewnie wpadnie, bo czemuż by nie. Owocnej nauki!
Przepraszam. Widziała może psa, który nazywa się tak, jak chcą żeby się nazywał pies, którego zobaczyła, tak jak go nazywają tego psa sąsiedzi? Kur** Mariano.. Weź daj choć trochę od siebie… No nie wiem..
Mariano Rajoy były prezydent Hiszpanii 😀 Odpowiadał zawsze na wszystkie pytania w stylu pana Morawieckiego zapytanego o cenę chleba 😉
PODSUMOWANIE ZAKLADKI „ZACZNIJ” 2/2
W drugim podsumowaniu skupimy się na hiszpańskich czasach, które to poznaliśmy w tej zakładce. Powtórzymy sobie czasowniki regularne i nieregularne, czas teraźniejszy, czas przeszły dokonany złożony, indefinido, imperfecto i gerundio.
CZASOWNIKI REGULARNE – PRESENTE
Czasowniki regularne w języku hiszpańskim możemy podzielić na 3 grupy na podstawie końcówki bezokolicznika:
1 koniugacja – AR
2 koniugacja – ER
3 koniugacja – IR
Czasowniki regularne w czasie teraźniejszym – PRESENTE odmieniają się według następujących zasad:
Pierwsza koniugacja – AR czasownik ESTUDIAR (o, as, a, amos, áis, an)
yo estudi – O
tú estudi – AS
él, ella, usted estudi – A
nosotros,-as estudi -AMOS
vosotros, -as estudi – ÁIS
ellos, ellas, ustedes estudi -AN
Druga koniugacja – ER czasownik APRENDER (o, es, e, emos ,éis, en)
yo aprend – O
tú aprend – ES
él, ella, usted aprend – E
nosotros,-as aprend – EMOS
vosotros,-as aprend – ÉIS
ellos, ellas, ustedes aprend – EN
Trzecia koniugacja – IR czasownik VIVIR (o, es, e, imos, ís, en)
yo viv – O
tú viv – ES
él, ella, usted viv – E
nosotros, -as viv – IMOS
vosotros, -as viv – ÍS
ellos, ellas, ustedes viv – EN
Zadania z czasowników regularnych w czasie teraźniejszym
ZADANIE 1: Verbos regulares – 1ª conjugación -ar
ZADANIE 2: Verbos regulares: 1ª conjugación -ar
ZADANIE 3: Ejercicios: verbos regulares -ar
ZADANIE 4: Verbos regulares -ar: escribe
ZADANIE 5: Verbos regulares – 2ª conjugación -er
ZADANIE 6: Verbos regulares: 2ª conjugación -er
ZADANIE 7: Ejercicios: verbos regulares -er
ZADANIE 8: Verbos regulares -er: escribe
ZADANIE 9: Verbos regulares – 3ª conjugación -ir
ZADANIE 10: Verbos regulares: 3ª conjugación -ir
ZADANIE 11: Ejercicios: verbos regulares -ir
ZADANIE 12: Verbos regulares -ir: escribe
ZADANIE 14: El Presente: Verbos – ER
ZADANIE 15: El Presente: verbos – IR
Cały czas poprawiasz ortografię w moich dymkach dialogowych. „Estás” ( → brak akcentu)
CZASOWNIKI NIEREGULARNE – PRESENTE
Czasowniki nieregularne są zagadnieniem dosyć skomplikowanym, ale warto je sobie dobrze przyswoić. Są one niezbędne do właściwego użycia czasu teraźniejszego, oraz do tworzenia innych czasów, wywodzących się z presente. Najważniejsze zmiany to:
Czasowniki z nieregularną pierwszą osobą liczby pojedynczej:
hacer – robić
yo hago
tú hac – es
él, ella, usted hac – e
nosotros,- as hac – emos
vosotros,-as hac – éis
ellos, ellas, ustedes hac – en
Inne przykłady czasowników z nieregularną pierwszą osobą liczby pojedynczej:
poner – umieścić → yo pongo
traer – przynieść → yo traigo
conocer – znać, poznać → yo conozco
saber – wiedzieć, umieć → yo sé
ver – widzieć → yo veo
Czasowniki ze zmianą samogłoski tematu:
Zmiana E na IE. Pamiętajmy, że zmiana zachodzi we wszystkich osobach z wyjątkiem nosotros,-as i vosotros,-as 😉
querer – kochać, chcieć
yo quier – o
tú quier – es
él, ella, usted quier – e
nosotros,-as quer – emos
vosotros,-as quer – éis
ellos, ellas, ustedes quier – en
Inne przykłady czasowników, które należą do tej grupy:
preferir – woleć
empezar – zaczynać
pensar – myśleć
sentirse – czuć się
Zmiana E na UE. Tak samo jak w poprzedniej grupie czasowników nieregularnych, tak i w tej zmiana nie dotyczy nosotros,-as i vosotros,-as.
poder – móc
yo pued – o
tú pued – es
él, ella, usted pued – e
nosotros,-as pod – emos
vosotros,-as pod – éis
ellos, ellas, ustedes pued – en
Inne przykłady czasowników, które należą do tej grupy:
almorzar – jeść drugie śniadanie
acostarse – kłaść się, iść do lóżka
dormir – spać
doler – boleć*
*używany jest (3 os. liczby pojedynczej i 3 os. liczby mnogiej) z zaimkiem dopełnienia dalszego: me duele, te duele, le duele, nos duelen, os duelen…
Zmiana E na I.
seguir – kontynuować
yo sigo
tú sigu – es
él, ella, usted sigu – e
nosotros,-as segu – imos
vosotros,-as segu – ís
ellos, ellas, ustedes sigu – en
Inne przykłady czasowników, które należą do tej grupy:
conseguir – zdobywać (1 os. liczby pojedynczej consigo)
elegir – wybierać (1 os. liczby pojedynczej elijo)
freír – smażyć
pedir – prosić
repetir – powtarzać
servir – służyć
vestir – ubierać
Czasowniki, w których zachodzą dwie nieregularności:
Do tej grupy możemy również zaliczyć powyższe czasowniki: seguir (sigo, sigues), conseguir (consigo, consigues) i elegir (elijo, eliges), ponieważ pierwsza osoba jest nieregularna i występuje zmiana samogłoski. Innymi czasownikami, które należą do tej grupy są:
tener – mieć (1 os. licz. poj. tengo, zmiana e>ie)
yo tengo
tú tien – es
él, ella, usted tien – e
nosotros,-as ten – emos
vosotros,-as ten – éis
ellos, ellas, ustedes tien – en
decir – powiedzieć (1 os. licz. poj. digo, zmiana e>i)
yo digo
tú dic – es
él, ella, usted dic – e
nosotros,-as dec – imos
vosotros,-as dec – ís
ellos, ellas, ustedes dic – en
Czasowniki całkowicie nieregularne:
W tej grupie (całe szczęście) mamy tylko cztery bardzo ważne czasowniki
SER – być
yo soy
tú eres
él, ella, usted es
nosotros,-as somos
vosotros,-as sois
ellos, ellas, ustedes son
ESTAR – być; znajdować się
yo estoy
tú estás
él, ella, usted está
nosotros,-as estamos
vosotros,-as estáis
ellos, ellas, ustedes están
HABER – czasownik posiłkowy
yo he
tú has
él, ella, usted ha; forma bezosobowa → hay
nosotros,-as hemos
vosotros,-as habéis
ellos, ellas, ustedes han
IR – iść, jechać
yo voy
tú vas
él, ella, usted va
nosotros,-as vamos
vosotros,-as vais
ellos, ellas, ustedes van
Zadania z czasowników nieregularnych w czasie teraźniejszym
ZADANIE 3: Verbos con alternancia e / i
ZADANIE 4: Verbos irregulares e/i: escribe
ZADANIE 7: Verbos con alternancia e / ie
ZADANIE 8: Verbos irregulares e/ie: escribe
ZADANIE 9: Verbos con alternancia o / ue
ZADANIE 11: Verbos con alternancia o /ue
ZADANIE 12: Verbos irregulares o/ue: escribe
ZADANIE 15: Presente de indicativo OÍR – escribe
ZADANIE 16: Oler: presente indicativo
ZADANIE 17: Verbo 'oler’ – ejercicios
Juan zdenerwował gości swoimi żartami.
Czy Juan zdenerwował gości swoimi żartami?
Nie denerwuj gości swoimi żartami, Juan.
PRETÉRITO PERFECTO – CZAS PRZESZŁY DOKONANY ZŁOŻONY
Czas przeszły dokonany złożony składa się z dwóch części: odpowiedniej formy czasownika posiłkowego HABER w czasie teraźniejszym + imiesłów bierny PARTICIPIO danego czasownika. Imiesłów bierny jest formą nieodmienną.
He desayunado hace un momento. Właśnie zjadłem,-am śniadanie.
Tworzenie PARTICIPIO:
Czasowniki zakończone na -AR tworzą participio przez zmianę końcówki na -ADO (trabajar – trabajado, desayunar – desayunado).
Czasowniki zakończone na -ER i -IR tworzą participio przez zmianę końcówki na -IDO (vivir – vivido, aprender – aprendido, comer – comido).
Nieregularne PARTICIPIO:
abrir – abierto (otwierać)
decir – dicho (powiedzieć)
escribir – escrito (pisać)
hacer – hecho (robić)
poner – puesto (położyć)
ver – visto (widzieć)
volver – vuelto (wracać)
Zastosowanie Pretérito Perfecto:
Czas ten stosujemy gdy chcemy odnieść się do zdarzeń z przeszłości, które zdarzyły się niedawno lub które mają jakiś wpływ lub związek z teraźniejszością. Pretérito Perfecto stosujemy również wtedy, gdy mówimy o okresie czasu, którego nie uważamy jeszcze za zakończony.
Określenia czasowe:
hoy – dzisiaj
esta mañana – dziś rano
esta tarde – dziś popołudniu
esta semana – w tym tygodniu
este mes – w tym miesiącu
Pretérito Perfecto jest używany także do mówienia o zdarzeniach, które nie są dokładnie określone w czasie, kiedy moment zdarzenia nie odgrywa żadnej roli lub które jak dotychczas nie miały jeszcze miejsca, na przykład:
alguna vez – kiedykolwiek, już kiedyś
todavía no/ aún no – jeszcze nie
muchas veces – wiele razy
nunca – nigdy
Zadania z Pretérito Perfecto
ZADANIE 1: Ejercicios: haber + participio.
ZADANIE 5: Haber + participio 2
ZADANIE 6: Escribe: presente indicativo + participio
ZADANIE 7: Práctica con el verbo HABER
Jaimito, jeśli mam 12 jabłek w jednej dłoni, a w drugiej 5 jabłek. Czym jest to co mam? Więc ma pani profesor niesamowite ręce.
PRETÉRITO INDEFINIDO – CZAS PRZESZŁY DOKONANY PROSTY
Pretérito Indefinido jest czasem dokonanym, co oznacza, że informuje nas o czynnościach zakończonych w przeszłości. Występuje często z określeniami czasowymi:
ayer – wczoraj
el otro día – niedawno, ostatnio
la semana pasada – w zeszłym tygodniu
el mes pasado – w zeszłym miesiącu
en 1980 – w 1980
Do opisywania czynności powtarzających się w przeszłości możemy użyć zarówno czasu Indefinido jak i czasu Imperfecto. Różnią się one tym, że gdy opisujemy coś w Imperfecto to nie mamy ani określonego początku ani końca. Natomiast w Indefinido jasno określamy, kiedy te powtarzające się czynności miały miejsce.
Durante los últimos meses viajamos mucho. W ciągu ostatnich kilku miesięcy dużo podróżowaliśmy.
CZASOWNIKI REGULARNE – INDEFINIDO
Czasowniki regularne w czasie przeszłym dokonanym prostym – INDEFINIDO odmieniają się według następujących zasad:
Pierwsza koniugacja – AR czasownik ESTUDIAR (é, aste, ó, amos, asteis, aron )
estudiar – uczyć się
yo estudi – é
tú estudi – aste
él, ella, usted estudi – ó
nosotros,-as estudi – amos
vosotros,-as estudi – asteis
ellos, ellas, ustedes estudi – aron
Druga i trzecia koniugacja – ER i – IR odmieniają się tak samo (í, iste, ió, imos, isteis, ieron)
aprender – uczyć się
yo aprend – í
tú aprend – iste
él, ella, usted aprend – ió
nosotros,-as aprend – imos
vosotros,-as aprend – isteis
ellos, ellas, ustedes aprend – ieron
vivir – mieszkać
yo viv – í
tú viv – iste
él, ella, usted viv – ió
nosotros,-as viv – imos
vosotros,-as viv – isteis
ellos, ellas, ustedes viv – ieron
Zadania z czasowników regularnych w czasie przeszłym prostym dokonanym
ZADANIE 1: Pretérito indefinido -ar
ZADANIE 2: Ejercicios: verbos regulares -ar
ZADANIE 3: Verbos regulares -ar
ZADANIE 4: Escribe: formas regulares -ar
ZADANIE 5: Pretérito indefinido -er
ZADANIE 6: Pretérito indefinido -ir
ZADANIE 7: Ejercicios: verbos regulares -er / -ir
ZADANIE 8: Verbos regulares -er -ir
ZADANIE 9: Escribe: formas regulares -er, -ir
ZADANIE 10: Pretérito Indefinido – Regulares AR
ZADANIE 11: Pretérito Indefinido – Regulares ER
ZADANIE 12: Pretérito Indefinido – Regulares IR
¿Pan nic a nic nie pływa? To dlatego, że przyniosłem stroju kąpielowego.
CZASOWNIKI NIEREGULARNE – INDEFINIDO
Czasowniki SER i IR
Te dwa czasowniki mają w czasie Indefinido identyczną odmianę
SER – być / IR – iść; pójść
yo fui
tú fuiste
él, ella, usted fue
nosotros,-as fuimos
vosotros,-as fuisteis
ellos, ellas, ustedes fueron
Nieregularny temat czasowników, ale takie same końcówki:
tener – mieć
yo tuv – e
tú tuv – iste
él, ella, usted tuv – o
nosotros,-as tuv – imos
vosotros,-as tuv – isteis
ellos, ellas, ustedes tuv – ieron
estar – być; znajdować się
yo estuv – e
tú estuv – iste
él, ella, usted estuv – o
nosotros,-as estuv – imos
vosotros,-as estuv – isteis
ellos, ellas, ustedes estuv – ieron
hacer – robić (3 os. licz. poj. c>z)
yo hic – e
tú hic – iste
él, ella, usted hiz – o
nosotros,-as hic – imos
vosotros,-as hic – isteis
ellos, ellas, ustedes hic – ieron
decir – powiedzieć (3 os. licz. mnogiej -ieron> -eron)
yo dij – e
tú dij – iste
él, ella, usted dij – o
nosotros,-as dij – imos
vosotros,-as dij – isteis
ellos, ellas, ustedes dij – eron
Czasowniki zakończone na –IR zmiana samogłoski e>i w 3 os. licz. poj. i mnogiej
pedir – prosić
yo pedí
tú pediste
él, ella, usted pidió
nosotros,-as pedimos
vosotros,-as pedisteis
ellos, ellas, ustedes pidieron
Czasowniki zakończone na –IR zmiana samogłoski o>ue w 3 os. licz. poj. i mnogiej
dormir – spać
yo dormí
tú dormiste
él, ella, usted durmió
nosotros,-as dormimos
vosotros,-as dormisteis
ellos, ellas, ustedes durmieron
Głoski c, z i g na końcu tematu czasownika przechodzą w qu, c lub gu przed e w 1 os. licz. pojedynczej
buscar – szukać
yo busqué
tú buscaste
él, ella, usted buscó
nosotros,-as buscamos
vosotros,-as buscasteis
ellos, ellas, ustedes buscaron
empezar – zaczynać
yo empecé
tú empezaste
él, ella, usted empezó
nosotros,-as empezamos
vosotros,-as empezasteis
ellos, ellas, usted empezaron
llegar – przyjechać
yo llegué
tú llegaste
él, ella, usted llegó
nosotros,-as llegamos
vosotros,-as llegasteis
ellos, ellas, ustedes llegaron
Zadania z czasowników nieregularnych w czasie przeszłym prostym dokonanym
ZADANIE 1: Elige la opción correcta
ZADANIE 2: Ejercicios: pretérito indefinido DAR
ZADANIE 3: Verbo 'dar’ – ejercicios
ZADANIE 4: Poder – pretérito indefinido
ZADANIE 5: Verbo 'poder’ – ejercicios
ZADANIE 7: Verbos en -uve: andar, tener, estar…
ZADANIE 8: Decir – pretérito indefinido
ZADANIE 9: Verbos en -je: decir, traer, conducir…
ZADANIE 10: Pretérito indefinido – 1
ZADANIE 11: Pretérito indefinido – 2
ZADANIE 12: Verbos irregulares -1
ZADANIE 13: Verbos irregulares -2
ZADANIE 14: Verbos irregulares – escribe
ZADANIE 15: Afirmativo, negativo, interrogativo
ZADANIE 16: ¿Qué hicisteis VOSOTROS la semana pasada?
ZADANIE 17: Pretérito Indefinido – Irregulares AR
ZADANIE 18: Pretérito Indefinido – Irregulares ER
ZADANIE 19: Pretérito Indefinido – Irregulares IR
W zeszłym miesiącu zawarłem związek małżeński (contraí – źle odmieniony czasownik contraer). Contraje =zawarłem (poprawna forma 1 os. licz. poj. indefinido // i con traje = w garniturze). Oczywiście, musiało być formalnie.
PRETÉRITO IMPERFECTO – CZAS PRZESZŁY NIEDOKONANY
Jak widać na powyższej infografice odmiana Pretérito Imperfecto nie jest skomplikowana. Czas ten służy do opisu sytuacji, stanów i okoliczności, które miały miejsce w przeszłości. Opisujemy nim stany: Estaba preocupada. Martwiłam się. Opisujemy osoby: Tenía ojos verdes. Miała zielone oczy. Opisujemy sytuacji: Hacía mucho frío. Było bardzo zimno. Pretérito Imperfecto używamy również aby nakreślić tło dla innych czynności czy zdarzeń w przeszłości: Aquel día hacía mucho calor en la calle, había muchos niños jugando y la gente se lo pasaba muy bien. Tamtego dnia na ulicy było bardzo gorąco, bawiło się dużo dzieci i ludzie świetnie się bawili. Czas ten służy również do opisywania czynności powtarzających się w przeszłości lub naszych przyzwyczajeń: Cuando tenía tu edad, estaba todo el día jugando con los amigos. Kiedy byłem w twoim wieku, cały dzień bawiłem się z przyjaciółmi.
Pretérito Imperfecto występuje często z wyrażeniami typu:
antes – kiedyś
siempre – zawsze
todos los días – codziennie; każdego dnia
mientras – podczas gdy
Tylko 3 czasowniki nieregularne:
ser – być
yo era
tú eras
él, ella, usted era
nosotros,-as éramos
vosotros,-as erais
ellos, ellas, ustedes eran
ir – iść; pójść
yo iba
tú ibas
él, ella, usted iba
nosotros,-as íbamos
vosotros,-as ibais
ellos, ellas, ustedes iban
ver – widzieć
yo veía
tú veías
él, ella, usted veía
nosotros,-as veíamos
vosotros,-as veíais
ellos, ellas, ustedes veían
Zadania z Pretérito Imperfecto
ZADANIE 1: Ejercicios: verbos regulares -ar
ZADANIE 2: Ejercicios: 1ª conjugación -ar
ZADANIE 3: Escribe: formas de los verbos -ar
ZADANIE 4: Ejercicios: verbos regulares -er
ZADANIE 5: Ejercicios: 2ª conjugación -er
ZADANIE 6: Escribe: 2ª conjugación verbos -er
ZADANIE 7: Ejercicios: verbos regulares -ir
ZADANIE 8: Ejercicios: 3ª conjugación -ir
ZADANIE 9: Escribe: formas de los verbos -ir
ZADANIE 10: ¿Cuál es el pretérito imperfecto?
ZADANIE 11: Cuando yo tenía cinco años…..
ZADANIE 12: El Imperfecto – verbos -AR: Práctica
ZADANIE 13: El Imperfecto – los verbos -IR / -ER – Práctica
Bawić się (z) ogniem.
GERUNDIO – IMIESŁÓW CZYNNY
Gerundio + estar stosujemy przy określaniu sytuacji, które odbywają się lub odbywały się w chwili mówienia:
¡Te estoy hablando! Mówię do ciebie!
Zadania z Gerundio
ZADANIE 1: Ejercicios: formación del gerundio.
ZADANIE 2: Escribe las formas del gerundio.
ZADANIE 3: Ejercicios: regulares e irregulares
ZADANIE 4: Regulares e irregulares.
ZADANIE 6: Gerundios 1 – escribe
ZADANIE 7: Gerundios 2 – escribe
ZADANIE 8: Lee la frase y elige la respuesta correcta:
ZADANIE 9: ¿Qué están haciendo? (1)
ZADANIE 10: ¿Qué están haciendo? (2)
Na sam koniec temat świąteczny 🙂 Jutro dzień Trzech Króli więc przećwiczymy sobie słówka związane z la Navidad 😀 W Polsce już po 25 grudnia czuło się, że święta dobiegają końca, a w Hiszpanii świętuje się od 24 grudnia do 6 stycznia i przychodzi taki czas, że ma się już tych świąt dość 😀 A zwłaszcza jedzenia, bo ile można?!
La navidad – juego de parejas 2
A na koniec kolędy hiszpańskie: