Lekcja 7: En la calle hay mucha gente

• Instagram
• Pinterest
• Twitter
• Facebook

„En la calle hay mucha gente” → W tej lekcji omówimy różnice między hiszpańskimi czasownikami: SER (być), ESTAR (być, znajdować się) i HAY (forma bezosobowa czasownika posiłkowego HABER, która oznacza: jest, znajduje się, są, znajdują się).

EN LA CALLE HAY MUCHA GENTE NA ULICE JEST WIELE LUDZI

EL GATO ES NEGRO: CZASOWNIK NIEREGULARNY SER – ODMIANA I ZASTOSOWANIE

– Odmiana hiszpańskiego czasownika SER (być) –

YO SOY
TÚ ERES
ÉL, ELLA, USTED ES

NOSOTROS,-AS SOMOS
VOSOTROS,-AS SOIS
ELLOS, ELLAS, USTEDES SON

Ogólnie mówiąc: czasownik SER służy do wyrażenia podstawowych cech lub cech stałych przedmiotu lub osoby.

La mesa es de color marrón. Stół jest brązowy.
La mesa es cuadrada. Stół jest kwadratowy.
El gato es pequeño. Kot jest mały.
El cielo es azul. Niebo jest niebieskie.
Oier es alto. Oier jest wysoki.
El armario es de madera. Szafa wykonana jest z drewna.

Używamy go z rzeczownikami, zaimkami i bezokolicznikami

Ane es profesora. Ane jest nauczycielką.
Este libro es mío, y aquel es suyo. Ta książka jest moja, a tamta jest jego/jej.
Esta es mi casa. To jest mój dom.
Es el perro de Ane. To jest pies Ane.
Mikel es médico. Mikel jest lekarzem.
Esto es lo que me gusta. To jest to, co mi się podoba.
Esto es la vida. To jest życie.

Gdy chcemy wyrazić dane o godzinach, dniach, porach roku i datach

¿Qué hora es? Która jest godzina?
Son las seis de la mañana. Jest szósta rano.
Es la una de la tarde. Jest pierwsza po południu.
Son las cuatro de la madrugada. Jest czwarta rano/o świcie.
¿Qué día es hoy? Jaki dziś dzień?
Hoy es lunes/martes/miércoles… Dzisiaj jest poniedziałek / wtorek / środa …
Ya es tarde. Już jest późno/ Już jest za późno.
Todavía es pronto. Nadal jest wcześnie.
Es verano/invierno/primavera/otoño. Jest lato / zima / wiosna / jesień.
El curso es el cinco de mayo. Kurs odbywa się 5 maja.

Związki pokrewieństwa (rodzina) i przyjaźń

Mikel es mi hermano. Mikel to mój brat.
Ane es mi prima. Ane jest moją kuzynką.
Jaione y Koldo son sus padres. Jaione i Koldo są jego rodzicami.
Oier es mi amigo. Oier jest moim przyjacielem.
Ion y Ugaitz son sus mejores amigos. Ion i Ugaitz to jego najlepsi przyjaciele.
Maite es la novia de Mikel. Maite jest dziewczyną Mikela.
Maite es la hija de Jaione y Koldo. Maite jest córką Jaione i Koldo.

Więcej o rodzinie dowiecie się z poniższego wpisu ↓
Rodzina po hiszpańsku, czyli 70 słów związanych z członkami rodziny

Posiadanie i przynależność czegoś

Es mi libro.
Este bolígrafo es suyo.
El gato negro es de Ane.
Aquel coche es de Mikel.

Określenie materiału z którego dana rzecz została zrobiona

Este collar es de plata.
La mesa es de madera.
Los pendientes son de oro.

Określenie narodowości lub pochodzenia

Estas naranjas son de Valencia.
Este aguacate es de Chile.
Ellos son de Alemania.
Yo soy de Polonia.
Soy polaca.
Ella es de China.
Es china.

Więcej o narodowościach znajdziecie w poniższych wpisach ↓
Kraje, narodowości i języki w Europie – hiszpański dla początkujących A1
Kraje, narodowości i języki poza Europą – hiszpański dla początkujących A1

ZADANIE: wstaw w odpowiedniej formie odmieniony czasownik SER 

Ella _ bonita.
Ellos _ brasileños.
Él _ alemán.
Ellas _ alemanas.
La naranja _ redonda.
La naranja _ de Valencia.
Nosotros _ de Polonia. _ polacos.
Vosotros _ jóvenes.
Esta casa _ antigua.
Yo _ pequeña.
Vosotros _ arquitectos.
Aquellos árboles _ viejos.
La mesa _ de madera.
El espejo _ de cristal.
Mikel _ hermano de Ane.
Ugaitz y Lander _ hermanos.
Maite _ amiga de Ane.
Oier _ alto.
Estos gatos _ negros.
El cielo _ azul.
Mikel _ médico.
Yo y Ane _ amigas.
Mi madre _ profesora.
Estos chicos _ de Francia.
Este móvil _ de China.
Jao-Han _ de Vietnam.
Otto y Helena _ de Austria. 

¿ESTÁS EN CASA? : CZASOWNIK NIEREGULARNY ESTAR – ODMIANA I ZASTOSOWANIE

– Odmiana hiszpańskiego czasownika ESTAR (być) –

YO ESTOY
TÚ ESTÁS 
ÉL, ELLA, USTED ESTÁ

NOSOTROS,-AS ESTAMOS
VOSOTROS,-AS ESTÁIS
ELLOS, ELLAS, USTEDES ESTÁN

Generalnie czasownik ESTAR służy do wyrażania cech lub stanów przejściowych, które zależą od okoliczności.

Ahora está de camarera. Teraz jest (pracuje jako) kelnerką.
Iban está durmiendo. Iban śpi.
Estoy mal. Czuję się źle.
¡Qué guapa estás hoy! Jak pięknie dziś wyglądasz!
¿Estás bien? Te veo un poco apagado.. Dobrze się czujesz? Widzę cię trochę przygaszonego..

Cechy tymczasowe lub stan, który jest wynikiem czegoś

Oier está muy delgado. Oier jest bardzo chudy (był normalny, a teraz jest chudy).
La sopa está fría. Zupa jest zimna (była gorąca, ale teraz jest zimna)
Ahora estoy de cocinera. Teraz jestem kucharzem (tymczasowa praca).
Hoy estoy bien, mejor que ayer. Czuję się dobrze dzisiaj, lepiej niż wczoraj.
Estamos muy contentos con la noticia. Jesteśmy bardzo zadowoleni z wiadomości.
La mesa está limpia (ahora pero no siempre). Stół jest czysty (teraz, ale nie zawsze).
El cielo está azul (hoy, pero ayer estaba gris). Niebo jest niebieskie (dziś, ale wczoraj było szare).
Pablo está enfermo. Pablo jest chory.
Mi abuela está muerta. Moja babcia nie żyje.
El motor del coche está roto. Silnik samochodu jest uszkodzony.

Tworzenie czasu teraźniejszego ciągłego (GERUNDIO)

Iban está durmiendo. Iban śpi.
Estoy comiendo. Jem.
Se está duchando. Bierze prysznic.
Los niños están jugando. Dzieci się bawią.
¿Estás haciendo la cena? Robisz kolację?
Sí, estoy haciendo la cena. Tak, robię kolację.

Aby wyrazić dni, daty lub pory roku, kiedy używamy pierwszej osoby liczby mnogiej ESTAMOS, po której następuje przyimek a lub en

¿A qué día estamos hoy? Jaki dziś dzień?
Hoy estamos a viernes, 13 de mayo. Dzisiaj jest piątek 13 maja.
Hoy estamos a lunes. Dziś jest poniedziałek.
Estamos a cinco de junio. Mamy 5 czerwca.
Ya estamos en primavera. Już jest wiosna (weszliśmy w porę roku wiosna)
Estamos a finales de agosto. Jesteśmy pod koniec sierpnia (jest koniec sierpnia)

Określenie miejsca, położenie → gdzie coś lub ktoś się znajduje

Estoy en mi habitación. Jestem w moim pokoju.
Estamos en Bilbao. Jesteśmy w Bilbao.
Está encima de la mesa. To jest na stole.
¿Dónde está el gato? Gdzie jest kot?
El gato está debajo de la mesa. Kot jest pod stołem.
¿Dónde está mi chaqueta? Gdzie jest moja kurtka?
Tu chaqueta está en el armario. Twoja kurtka jest w szafie.
Las llaves están en la mesa. Klucze są na stole.
Vuestra casa está en el centro. Twój dom jest w centrum.
Los niños están en el colegio. Dzieci są w szkole.

Określenie stanu fizycznego i psychicznego

¡Qué cansada estoy! Jestem taka zmęczona!
¿Estás cansado? Jesteś zmęczony?
Sí, estoy cansado. Tak jestem zmęczony.
¿Cómo estás? Jak się masz?
Estoy bien/mal. Czuję się dobrze/źle.
¿Estás enfermo? Jesteś chory?
Sí, estoy mal, tengo un resfriado. Tak, jestem chory, jestem przeziębiony.
Estoy súper contento. Jestem super szczęśliwy.
Está muy triste. Jest bardzo smutny.
El postre está bueno. Deser jest dobry.
La carne está exquisita. Mięso jest znakomite (np. w restauracji)
La sandía está madura. Arbuz jest dojrzały.
El melocotón está jugoso. Brzoskwinia jest soczysta.
Esta ensalada está riquísima. Ta sałatka jest przepyszna.
Estoy preocupado. Martwię się.
¿Por qué estás preocupado? Dlaczego się martwisz?
Estoy preocupado por la salud de mi madre. Martwię się o zdrowie mojej mamy.
El agua está salada. Woda jest słona.
El agua está demasiado fría para bañarse. Woda jest za zimna do kąpieli.

ZADANIE: wstaw w odpowiedniej formie odmieniony czasownik ESTAR 

Ane _ muy delgada.
Tú _ triste últimamente (ostatnio).
¿Cómo _ vosotros?
Nosotros _ muy bien.
¿Cómo _ ustedes?
Nosotros _ preocupados.
¿Por qué (tú) _ preocupado?
Yo _ preocupado por mi trabajo (praca).
¿Dónde _ tu hermana?
Mi hermana _ en su habitación.
¿Dónde _ la maleta?
La maleta _ en el armario.
¿Dónde _ los niños?
Los niños _ en el colegio.
¡Qué cansados (nosotros) _ hoy!
¿Por qué (vosotros) _ cansados?
Nosotros _ cansados porque hemos trabajado mucho (ponieważ dużo pracowaliśmy).
Yo _ mal porque tengo un resfriado.
¿Dónde _ la farmacia?
La farmacia _ en la calle Jacinto 2.
¿Cómo _ tus abuelos?
Mis abuelos _ bien, gracias.

– RÓŻNICE MIĘDZY SER I ESTAR –

Este restaurante es caro. Ta restauracja jest droga.
Aquel restaurante está abierto. Tamta restauracja jest otwarta.
Otto y Helena son alemanes. Otto i Helena są Niemcami.
Otto y Helena están de vacaciones en Francia. Otto i Helena są na wakacjach we Francji.
Mi coche es grande. Mój samochód jest duży.
Mi coche está roto. Mój samochód jest uszkodzony.
Este libro es nuevo. Ta książka jest nowa.
Esta chaqueta está nueva, sin estrenar. Ta kurtka jest nieużywana, nienoszona.
Las ventanas son pequeñas. Okna są małe.
Las ventanas están abiertas. Okna są otwarte.
¿Esta mesa está libre? Czy ten stół jest wolny?
La mesa es de madera. Stół wykonany jest z drewna.
Esta silla está ocupada. To krzesło jest zajęte.
La silla es cómoda. Krzesło jest wygodne.

ZADANIE: wstaw w odpowiedniej formie odmienione czasowniki ESTAR i SER

Oier _ alto.
El niño _ enfermo.
Tú _ muy simpático.
¡Qué simpática (tú) _ hoy!
¿_ cansados (vosotros)?
Ellas _ profesoras.
¿_ estudiante (tú)?
Sí, _ estudiante.
Esta _ mi casa.
Mi casa _ en este barrio.
¿Dónde _ el gato?
El gato _ debajo de la cama.
Las ventanas _ abiertas.
La puerta _ cerrada.
Los domingos las tiendas _ cerradas.
Esta botella _ cerrada.
¿De quién _ este libro?
Este libro _ de Iker.
Iker, ¿dónde _ tu abuela?
Mi abuela _ en una residencia de mayores (dom starców).
Seguramente tu abuela _ muy triste allí.
No _ verdad, allí _ todas sus amigas.
Mi chaqueta _ de color azul.
La mesa _ de madera.
¿Qué hora _?
_ las tres de la tarde.
¿A qué día _ hoy?
Hoy _ a 7 de abril.

ZADANIE: wstaw w odpowiedniej formie odmienione czasowniki ESTAR lub SER

Mi portátil (laptop)  _ nuevo, pero ahora _ roto (jest zniszczony).
Mi casa _ vieja, y _ en un barrio abandonado (opuszczony).
Esta chaqueta _ cómoda (wygodna), pero ya _ vieja.
Su coche _ nuevo, pero _ en el garaje todo en día.
Ella _ simpática, pero hoy _ insoportable (nie do zniesienia).
Todavía _ pronto, las tiendas _ abiertas.
La ventana _ muy alta y no _ abierta.
Su hijo _ joven, pero _ muy enfermo.
Bilbao _ en Euskadi, y _ una ciudad muy grande.
Nosotros _ de Polonia. Ahora _ de vacaciones en Francia.
Hoy _ las fiestas de mi barrio, pero nosotros _ en otra ciudad.

Zrobiłam osobny wpis o różnicach między czasownikami SER i ESTAR i odsyłam Was do niego ↓
Różnice między czasownikami SER i ESTAR. Plus lista przymiotników

WAŻNE: niektóre przymiotniki zmieniają znaczenie w zależności od tego, który czasownik: SER czy ESTAR poprzedza go!

LISTA 15 PRZYMIOTNIKÓW, KTÓRE ZMIENIAJĄ ZNACZENIE ZALEŻNIE OD UŻYTEGO CZASOWNIKA: SER LUB ESTAR

Luis es abierto. Luis jest otwarty/ szczery.
La ventana está abierta. Okno jest otwarte.
Joker es enfermo. Joker jest szalony.
Maite está enferma. Maite jest chora.
Oier es alto. Oier jest wysoki.
El montañero está ya muy alto. Alpinista jest już bardzo wysoko.

EN LA CALLE HAY MUCHA GENTE : FORMA BEZOSOBOWA HAY

Forma bezosobowa „HAY” pochodzi od czasownika posiłkowego HABER (mieć). Forma ta może być zastosowana do podania informacji o znajdującej się w jakimś miejscu osobie, osobach lub przedmiocie, przedmiotach, najczęściej po okoliczniku miejsca, na przykład:

Hay mucha gente en la calle. Na ulicy jest dużo ludzi.
Encima de la mesa hay tres tazas. Na stole są trzy kubki.
Hay muchos bancos en el parque. W parku jest wiele ławek.
Hay muchos niños en el colegio. W szkole jest wiele dzieci.
Debajo de la cama hay mucho polvo. Pod łóżkiem jest dużo kurzu.
En la nevera hay cuatro cervezas. W lodówce są cztery piwa.

Możemy przetłumaczy „HAY” jako: jest, są, znajduje się, znajdują się

– ZASTOSOWANIE „HAY” –

Po okolicznikach miejsca: DELANTE DE – przed, DETRÁS DE – za, DEBAJO DE – pod, BAJO – pod,  SOBRE – na, ENCIMA DE – nad, na, ENTRE – pomiędzy, FUERA DE – poza, EN – na, w, A LA IZQUIERDA – po lewej stronie, A LA DERECHA – po prawej stronie, itp.

Delante de ella hay tres personas. Przed nią znajdują się trzy osoby.
Detrás de este armario hay mucho polvo. Za tą szafą jest dużo kurzu.
Debajo de la mesa hay un gato. Pod stołem jest kot.
Sobre la mesa hay unos sobres. Na stole jest kilka kopert.
Encima del armario hay unos libros. Na szafie jest kilka książek.
Entre aquella casa y esta hay un parque. Pomiędzy tamtym domem a tym jest park.
A la izquierda hay un banco. Po lewej stronie jest bank.
A la derecha hay una farmacia. Po prawej jest apteka.

„HAY” używa się z rodzajnikiem nieokreślonym, z liczebnikami i z MUCHO, MUCHA

Detrás de mi casa hay un parque. Za moim domem jest park.
Sobre la mesa hay un libro. Na stole jest książka.
Debajo de la mesa hay un perro. Pod stołem jest pies.
En esta calle hay un museo. Na tej ulicy znajduje się muzeum.
En aquella calle hay unas librerías muy interesantes. Na tej ulicy znajduje się kilka bardzo interesujących księgarni.
Aquí hay muchos niños. Jest tu wiele dzieci.
Ahí hay un hospital. Tam jest szpital.
¿Hay algo por allí? Coś tam (dalej) jest?
No, por allí no hay nada. Nie, nic tam nie ma.
En la mesa hay cuatro libros. Na stole są cztery książki.
En la nevera hay cinco cervezas. W lodówce jest pięć piw.
En aquella calle hay tres farmacias. Przy tej ulicy są trzy apteki.
En la calle hay mucha gente. Na ulicy jest dużo ludzi.
Debajo de la cama hay mucho polvo. Pod łóżkiem jest dużo kurzu.

KIEDY UŻYWAMY „HAY„, A KIEDY CZASOWNIK ESTAR

„HAY” używamy z rodzajnikiem nieokreślonym, z mucho,-a, z liczebnikiem i z okolicznikiem miejsca gdy występuje na początku zdania 

En la mesa hay tres tazas. Na stole są trzy filiżanki.
Debajo de la mesa hay un gato. Pod stołem jest kot.
En el parque hay muchos árboles. W parku jest dużo drzew.
En la estantería hay libros. Na półce są książki.

Czasownik ESTAR używamy z rodzajnikiem określonym, z zaimkami dzierżawczymi i z okolicznikiem miejsca, gdy wiemy o kogo lub o jaką rzecz chodzi. Umieszczamy go za odmienioną formą czasownika ESTAR.

¿Dónde está el museo del prado? Gdzie jest Muzeum Prado?
El museo del prado está al final de esta calle. Na końcu tej ulicy znajduje się Muzeum Prado.
¿Dónde está mi libro? Gdzie jest moja książka?
Tu libro está encima de la mesa. Twoja książka leży na stole.
El gato está debajo de la mesa. Kot jest pod stołem.
La chaqueta está en el armario. Kurtka jest w szafie.
Las llaves están en el sofá. Klucze są na kanapie.

Gdy zdanie zaczyna się od podmiotu stosuje się formy: ESTÁ i ESTÁN

¿Dónde está tu hermana? Gdzie jest twoja siostra?
Mi hermana está en su habitación. Moja siostra jest w swoim pokoju.
Pablo está en la clase. Pablo jest w klasie.
Los niños están en el colegio. Dzieci są w szkole.
Los profesores están con los niños. Nauczyciele są z dziećmi.
Los libros están en la estantería. Książki są na półce.

Po formie bezosobowej „HAY” rzeczownik może występować w liczbie pojedynczej z rodzajnikiem nieokreślonym

Hay un gato debajo de la mesa. Pod stołem jest kot.
Hay un banco en el parque. W parku jest ławka.
Hay una farmacia en esta calle. Przy tej ulicy jest apteka.
Hay un cuarto de baño en esta casa. W tym domu jest łazienka.

Gdy po „HAY” występuje liczba mnoga, można opuścić rodzajnik, natomiast jeśli umieścimy rodzajnik nieokreślony w liczbie mnogiej będzie on oznaczał: około, kilka 

En la mesa hay libros. Na stole są książki.
En la mesa hay unos libros. Na stole jest kilka książek.
En el parque hay bancos. W parku znajdują się ławki.
En en parque hay unos bancos. W parku znajduje się kilka ławki.
En la calle hay coches. Na ulicy są samochody.
En la calle hay unos coches. Na ulicy jest kilka samochodów.

ĆWICZENIE: HAY/ESTÁ(N)

En aquella calle hay una farmacia. Na tamtej ulicy jest apteka. → La farmacia está en aquella calle. Apteka jest na tamtej ulicy.
En la calle hay mucha gente. Na ulicy jest dużo ludzi. → La gente está en la calle. Ludzie są na ulicy.
Hay muchas mesas en este restaurante. W tej restauracji jest wiele stolików. → Las mesas están colocadas en la terraza. Stoły ustawiane są na tarasie.
Al lado de mi casa hay un bar. Obok mojego domu jest bar. → El bar está al lado de mi casa. Bar jest obok mojego domu.
Encima de la mesa hay tres tazas. Na stole są trzy kubki. → Las tazas están encima de la mesa. Kubki są na stole.
A la derecha hay un museo. Po prawej stronie jest muzeum → El museo está a la derecha. Muzeum jest po prawej stronie.
A la izquierda hay un banco. Po lewej stronie jest bank. → El banco está a la izquierda. Bank jest po lewej stronie.
A la derecha hay oficinas y a la izquierda hay un baño. Po prawej stronie są biura, a po lewej łazienka. → Las oficinas están a la derecha y el baño está a la izquierda. Biura znajdują się po prawej stronie, a łazienka po lewej.
Dentro del cajón (szuflada) hay una radio antigua. W szufladzie znajduje się stare radio. → La radio está estropeada (zepsuta). Radio jest zepsute.
Fuera de la casa hay un perro. Na zewnątrz domu jest pies. → El perro está fuera de la casa. Pies jest poza domem.
Detrás de mi casa hay un parque. Za moim domem jest park. → El parque está detrás de mi casa. Park jest za moim domem.

ZADANIE: Uzupełnij zdanie używając czasowników „SER” i „ESTAR”

¿De qué color _ tu libro? Mi libro _ de color verde.
¿De quién _ aquel coche? Aquel coche _ de Jorge.
¿Dónde _ el gato? El gato _ debajo de la cama.
¿Quién _ aquel chico? Aquel chico _ el novio de Maite.
¿Maite _ tu hermana? No, _ la hermana de Oier.
¿Esta chaqueta _ rota? No, no _ rota.
¿_ caro ese restaurante? Sí, _ caro (drogi).
Normalmente el cielo _ azul, pero hoy _ gris.
¿Cómo _ tu abuela? Mi abuela _ muerta… 
Su camiseta (koszulka) _ nueva, pero _ muy sucia.
¿Dónde _ mi gorro (czapka)? Tu gorro _ en el cajón.
¿ _ grande su casa? Sí, _ grande.

ZADANIE 1: Presente – ser

ZADANIE 2: Arrastra la forma verbal hasta el pronombre adecuado – VERBO SER

ZADANIE 3: Presente: ser + las profesiones

ZADANIE 4: Ser – presente + las nacionalidades

ZADANIE 5: Verbo ser – ejercicios

ZADANIE 6: Presente de indicativo SER – escribe

ZADANIE 7: Verbo ser – escribe

ZADANIE 8: Verbo ser – preguntas

ZADANIE 9: Presente – estar

ZADANIE 10: Arrastra la forma verbal hasta el pronombre adecuado – VERBO ESTAR

ZADANIE 11: Presente: estar 2

ZADANIE 12: Estar – presente 3

ZADANIE 13: Presente: estar – completa las oraciones

ZADANIE 14: Presente: estar – escribe la forma correcta