Hiszpańskie określenia czasowe – los marcadores temporales. W tym wpisie poznamy hiszpańskie określniki czasowe i dowiemy się, w jakim konkretnym czasie występują. Określenia czasowe (określniki czasu) pomagają nam zidentyfikować przedział czasowy, do którego się odnoszą. Pozwalają rozpoznać, czy mowa jest o przyszłych, teraźniejszych, czy przeszłych czynnościach lub stanach. Dzięki nim z łatwością możemy dokonać wyboru właściwego czasu gramatycznego.
a
b
Musisz umieścić oko po chrząszczu tylko wtedy, gdy jest to imiesłów czasu przeszłego po wężu.
a
b
HISZPAŃSKIE OKREŚLENIA CZASOWE – LOS MARCADORES TEMPORALES
A
B
LOS MARCADORES TEMPORALES – PRESENTE
A
B
C
→ Presente de Indicativo. Jest to czas używany do opisów w czasie teraźniejszym, mówienia o stanach stałych, bliskiej przyszłości, powtarzalnych czynnościach.
→ czasownik ESTAR w czasie Presente de Indicativo + gerundio simple (imiesłów prosty). Jest to konstrukcja peryfrastyczna, której użyjemy do wyrażania czynności odbywających się w chwili mówienia lub czynności ciągłych.
e
f
Określenia czasowe – czas teraźniejszy
g
h
ahora teraz
Lo estoy haciendo ahora mismo. Robię to właśnie w tym momencie.
hoy dzisiaj
¿Quedamos hoy, no? Spotykamy się dzisiaj, prawda?
por las mañanas rankami
Desayuno por las mañanas. Jem śniadanie w godzinach porannych.
por las tardes wieczorami
Hago la cena por las tardes. Wieczorami robię kolację.
por las noches w nocy
Leo por las noches. Czytam w nocy (nocami/ w godzinach nocnych).
todos los días codziennie
Hago las compras todos los días. Zakupy robię codziennie.
todos los meses każdego miesiąca/ co miesiąc
Les visito todos los meses. Odwiedzam ich co miesiąc.
todas las semanas każdego tygodnia/ co tydzień
Lavo el coche todas las semanas. Samochód myję co tydzień.
siempre que puedo zawsze kiedy mogę/ kiedy tylko mogę
Llamo a mi padre siempre que puedo. Dzwonię do ojca, kiedy tylko mogę.
una vez al día raz dziennie
Recojo la casa una vez al día. Ogarniam dom raz dziennie.
una vez a la semana raz w tygodniu
Voy a la taberna una vez a la semana. Chodzę do tawerny raz w tygodniu.
una vez al mes raz w miesiącu
Vamos al monte una vez al mes. Raz w miesiącu jeździmy w góry.
los lunes (los martes (el martes), los miércoles (el miércoles), los jueves (el jueves), los viernes (el viernes), los sábados (el sábado), los domingos (el domingo)) (w) poniedziałki (wtorki (wtorek), środy (środa), czwartki (czwartek), piątki (piątek), soboty (sobota), niedziele (niedziela))
Siempre empiezo el trabajo los martes. Pracę zaczynam zawsze we wtorki.
Ilekroć odnosisz się do dni, musisz użyć „el” lub „los” zamiast „EN (w)”. W języku hiszpańskim nie ma sensu mówić o tym, że jesteś W ciągu jednego dnia. „EN” oznacza, że „jesteś w”. W języku hiszpańskim nie możesz być w ciągu dni, ale możesz być w zakresie dni. Na przykład:
Nos vemos el lunes. Widzimy się w poniedziałek.
Nos vemos el día 2. Do zobaczenia drugiego.
ALE
Nos vemos en el fin de semana. Do zobaczenia w weekend (czas od soboty do niedzieli).
Nos vemos en Enero. Do zobaczenia w styczniu (czas od 1 do 31 stycznia).
siempre zawsze
Siempre como el pan. Zawsze jem chleb.
nunca nigdy
Nunca como el pan. Nigdy nie jem chleba.
a veces czasami
A veces como la carne, pero no mes gusta. Czasami jem mięso, ale go nie lubię.
casi nunca prawie nigdy
Casi nunca como la carne porque no me gusta. Prawie nigdy nie jem mięsa, bo go nie lubię.
f
d
Rajoy (hiszpański były prezydent, bardzo, ale to bardzo skorumpowany)
Skończę z korupcją przyjacielu.
Niech popatrzy, to jest mój wujek, jest górnikiem, chodzi do pracy codziennie w białym ubraniu i wraca czyściutki.
Niemożliwe!
Bardzo dobrze! Chciałem dojść właśnie do tego momentu.
Kto pracuje ze smarem, zawsze będzie miał jego resztki pod paznokciami.
a
b
c
LOS MARCADORES TEMPORALES – PASADO
c
d
→ Pretérito Perfecto. Ważne, by czynności wyrażane w tym czasie miały jakiś związek z teraźniejszością. Niezależnie od tego, czy mówimy o tym, co robiliśmy dziś, w tym roku czy w ciągu całego naszego życia, dotyczy to okresu, który jeszcze się nie zakończył.
→ Pretérito Indefinido. Opisuje wydarzenia mające miejsce w konkretnym momencie w przeszłości. Od Pretérito Perfecto różni się tym, że mówi o sytuacjach, które rozpoczęły się i zakończyły w przeszłości, nie mają większego związku z chwilą obecną.
→ Pretérito Imperfecto. To czas opisowy, który jest tłem dla akcji, mówi o okolicznościach, emocjach, stanach towarzyszących poszczególnym czynnościom w przeszłości. Poza tym opisuje rutynę oraz może służyć do podkreślania wydłużonych czynności. Jeśli dłuższa czynność jest przerywana przez krótszą, to pierwsza będzie wyrażona za pomocą Imperfecto, druga zaś w Indefinido.
→ Pretérito Pluscuamperfecto. Opisuje to, co wydarzyło się przed danym momentem w przeszłości. Najczęściej używany jest w zestawieniu z Pretérito Indefinido.
b
v
Określenia czasowe – czas przeszły Pretérito Perfecto
d
f
hoy dzisiaj
Lo hemos hecho hoy. Zrobiliśmy to dzisiaj.
esta mañana tego ranka/ dzisiaj rano
Lo he visto esta mañana. Widziałem go tego ranka.
esta tarde tego popołudnia/ dziś po południu
He hablado con él esta tarde. Rozmawiałem z nim dziś po południu.
esta noche tej nocy/ dziś wieczorem
Ha sido esta noche. Wydarzyło się to tej nocy.
esta semana ten tydzień/ w tym tygodniu
Hemos empezado esta semana. Zaczęliśmy w tym tygodniu.
este mes ten miesiąc/ w tym miesiącu
Se ha acabado la suscripción este mes. Subskrypcja wygasła w tym miesiącu.
este año ten rok/ w tym roku
Este año no hemos ido de vacaciones. W tym roku nie pojechaliśmy na wakacje.
este verano/ este otoño/ este invierno/ esta primavera tego lata / tej jesieni / tej zimy / tej wiosny
He visitado a mis padres durante este invierno. Podczas tej zimy odwiedziłem moich rodziców.
este fin de semana w ten weekend
Hemos quedado con ellos este fin de semana. Spotkaliśmy się z nimi w ten weekend.
nunca nigdy
Nunca he comido tiburón. Nigdy nie jadłem rekina.
ya już
¡Ya lo he hecho! Już to zrobiłam!
alguna vez kiedykolwiek
¿Has visitado el País Vasco alguna vez? Czy byłeś kiedykolwiek w Kraju Basków?
aún no jeszcze nie
Aún no he visitado el País Vasco. Jeszcze nie odwiedziłem Kraju Basków.
últimamente ostatnio
Últimamente nos hemos vuelto un poco vagos. Ostatnio trochę się rozleniwiliśmy.
hace un rato / hace un momento chwilę temu/ przed chwilą
Ha salido hace un momento. Wyszedł przed chwilą.
en mi vida w moim życiu
He visitado Egipto dos veces en mi vida. Egipt odwiedziłam dwa razy w moim życiu.
s
w
halo… halo!!!! My tu byliśmy wcześniej!!!!
Zostaw go… to następna piña (ananas) colada.
(colarse = wejść/ wepchać się poza kolejką)
d
s
w
Określenia czasowe – czas przeszły Pretérito Indefinido
d
s
ayer wczoraj
Lo hice ayer. Zrobiłem to wczoraj.
anoche wczoraj wieczorem/ zeszłej nocy
Cenamos juntos anoche. Wczoraj wieczorem zjedliśmy razem kolację.
anteayer przedwczoraj
Quedamos con mis suegros anteayer. Przedwczoraj spotkaliśmy się z moimi teściami.
el 12 de mayo
Aquello sucedió el 12 de mayo. Stało się to 12 maja.
el otro día niedawno
Se cayó el otro día. Niedawno się przewrócił.
la semana pasada w zeszłym tygodniu
Tuve un accidente la semana pasada. W zeszłym tygodniu miałem wypadek.
el mes pasado w zeszłym miesiącu
Me despidieron el mes pasado. Zwolnili mnie w zeszłym miesiącu.
el año pasado w zeszłym roku
Vi a mis hermanos el año pasado. Widziałem moich braci w zeszłym roku.
el fin de semana pasado w zeszły weekend
Llamaron el fin de semana pasado. Dzwonili w zeszły weekend.
el lunes pasado (martes, miércoles….) w zeszły poniedziałek (wtorek, środę…)
Acabé el informe el lunes pasado. Skończyłam raport w zeszły poniedziałek.
el verano/ otoño/ invierno… pasado lato/jesień/zima… ubiegłego roku
Estuvimos allí el verano pasado. Byliśmy tam latem ubiegłego roku.
hace dos/ tres/ cuatro años dwa/ trzy/ cztery lata temu
Los visitamos hace dos años. Odwiedziliśmy ich dwa lata temu.
una vez raz
Estuve en París solamente una vez. Byłam w Paryżu tylko raz.
entonces wówczas/ wtedy
Entonces se oscureció todo. Wówczas wszystko pociemniało.
después później
Después el ladrón huyó. Później złodziej uciekł.
luego potem/ później
Luego se dieron cuenta de su error. Potem zrozumieli swój błąd.
d
w
Tutaj jest to co uzgodnione. Powiedz swoim ludziom, że odtąd w Wielki Piątek je się ryby.
g
d
Określenia czasowe – czas przeszły Pretérito Imperfecto
c
s
antes kiedyś/ wcześniej
Antes comíamos más carne. Kiedyś jadaliśmy więcej mięsa.
siempre zawsze
Siempre jugábamos juntos. Zawsze graliśmy razem.
muchas veces często/ wiele razy
Muchas veces íbamos a la playa. Często chodziliśmy na plażę.
con frecuencia często
Con frecuencia peinaba su pelo. Często czesała swoje włosy.
casi siempre prawie zawsze
Casi siempre sonreía. Prawie zawsze się uśmiechał.
a menudo często
A menudo quedábamos juntos. Często spędzaliśmy razem czas.
por lo general zwykle
Por lo general andaba mucho. Zwykle dużo spacerował.
todos los días/ semanas/ meses/ años każdego dnia/tygodnia/miesiąca/roku
Todos los días iban al monte. Codziennie chodzili w góry.
todos los lunes/ martes.. w każdy poniedziałek/wtorek…
Todos los lunes desayunábamos tostadas. W każdy poniedziałek jedliśmy tosty na śniadanie.
cada día codziennie/ każdego dnia
Cada día compraba chuches. Codziennie kupowałam słodycze.
cuando era joven kiedy byłem,-am młody,-a/ był,-a młody,-a
Cuando era joven llevaba pelo largo. Kiedy byłem młody, miałem długie włosy.
cuando tenía 10/ 15/ 20 años kiedy miałem,-am/miał,-a 10/ 15/ 20 lat
Cuando tenía 20 años viajaba muchísimo. Kiedy miałam 20 lat dużo podróżowałam.
s
w
Ja lubić Hiszpania, jej bugactwo kulturowe, jej różne języki: kastylijski, kataloński, baskijski, galicyjski…
Y ryk osłów..
Ryk osłów? Tak się porozumiewają osły
Dokładnie tak
ryk osłów = dialog polityków w Hiszpanii
q
w
LOS MARCADORES TEMPORALES – FUTURO
c
f
→ Futuro Imperfecto. Ten czas jest używany do opisywania zdarzeń w przyszłości, co do których mamy pewność, że się wydarzą. Gdy tłumaczymy go na język polski, możemy używać zarówno form dokonanych i niedokonanych czasownika (np. zrobię, będę robić).
→ Konstrukcja peryfrastyczna czasu przyszłego: IR+A+INFINITIVO (bezokolicznik). Opisuje nasze plany, zamiary w bliskiej przyszłości.
→ Futuro Perfecto. Używamy go do opisywania sytuacji, które zaistnieją do określonego momentu w przyszłości. Poza tym, możemy z jego pomocą formułować przypuszczenia dotyczące przeszłości.
c
d
Określenia czasowe – czas przyszły
b
n
luego potem
Luego te lo voy a preparar. Potem ci to przygotuję.
más tarde później
Lo haré más tarde. Zrobię to później.
esta noche tego wieczoru/ tej nocy
Le voy a llamar esta noche. Zadzwonię do niego tego wieczoru.
mañana jutro (OJO: la mañana – rano)
Mañana haré una tarta. Jutro zrobię ciasto.
mañana por la mañana/ por la tarde/ por la noche jutro rano/po południu/wieczorem
¿Vendrán mañana por la tarde? Czy przyjdą jutro po południu?
pasado mañana pojutrze
Os llamaré pasado mañana. Zadzwonię do was pojutrze.
el lunes/ martes… que viene w przyszły poniedziałek/ wtorek…
El martes que viene empezaré mi nuevo curro. W przyszły wtorek zaczynam nową pracę.
el mes/año que viene w przyszły miesiąc/ rok
Vendrán el mes que viene. Przyjdą w przyszłym miesiącu.
dentro de una semana, dos/ tres semanas za jeden/ dwa/ trzy tygodnie
Nos vamos a mudar dentro de tres semanas. Przeprowadzamy się za trzy tygodnie.
la próxima semana/ el próximo mes w przyszły tydzień/ miesiąc
La próxima semana me dirán el resultado. W przyszłym tygodniu powiedzą mi wyniki.
dentro de unos días w ciągu kilku dni/ za kilka dni
Me iré de vacaciones dentro de unos días. Za kilka dni wyjeżdżam na urlop.
a
q
Jest czwarta rano Rosa!!!
Chodź!!!
Prąd będzie tańszy, ale co to za życie!!
Włączysz pralkę, a ja wrzucę kurczaka do piekarnika.
W Hiszpanii istnieją taryfy godzinne, w których prąd jest albo droższy, albo tańszy. Przy obecnych cenach ludzie zaczęli używać sprzętów elektrycznych w najtańszych godzinach czyli: od 23:00 do 6 rano.
c
d
w
c
d
w
c
c