Hiszpański czasownik posiłkowy HABER

• Facebook
• Instagram
• Twitter

Dzisiaj poznamy hiszpański czasownik posiłkowy HABER. Stosuje się go jako czasownik posiłkowy do tworzenia czasów złożonych lub w formie bezosobowej, aby zanotować obecności lub istnienia kogoś, lub czegoś. Podobnie jak czasownik ser, ma charakter nieregularny. Poznanie czasownika HABER, jego odmian i zastosowań jest niezbędne, aby móc posługiwać się poprawnie językiem hiszpańskim. 

Tato, teraz zdaję sobie sprawę, że powinieneś był dać mi wykształcenie. I dałbym ci je! Tylko powinieneś był mi powiedzieć, gdzie je kupić!

HISZPAŃSKI CZASOWNIK POSIŁKOWY HABER

W formie osobowej czasownik haber pełni funkcję posiłkową, to znaczy czasownika, który łączy się z innym w formie nieosobowej (w tym przypadku jako imiesłów: hablado, aprendido, vivido). 

TWORZENIE CZASÓW ZŁOŻONYCH

Przy pomocy czasownika posiłkowego haber możemy utworzyć następujące czasy:

EL PRETÉRITO PERFECTO DE INDICATIVO: czas przeszły złożony dokonany. Tworzymy go za pomocą haber + imiesłowu biernego czasownika głównego. Czas ten występuje z okolicznikami czasu, wskazującymi na związek z teraźniejszością. No lo he visto nunca. Nigdy tego nie widziałem.

yo he
tú has
él, ella, usted ha / hay
nosotros,-as hemos
vosotros,-as habéis
ellos, ellas, ustedes han

EL PRETÉRITO PERFECTO DE SUBJUNTIVO: tryb „nierzeczywistości” lub „niepewności”. Nie ma on odpowiednika w języku polskim. Jest on niezbędny w wielu hiszpańskich zdaniach podrzędnych. Tworzymy go za pomocą haber + imiesłowu biernego. Quizá haya recibido mi mensaje. Być może dostał moją wiadomość.

yo haya
tú hayas
él, ella, usted haya
nosotros,-as hayamos
vosotros,-as hayáis
ellos, ellas, ustedes hayan

EL PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO DE INDICATIVO: czas zaprzeszły. Tworzymy go za pomocą haber + imiesłowu biernego. W czasie pluscuamperfecto wyrażamy czynność, która nie tylko miała miejsce w przeszłości, ale odbyła się przed inna czynnością, również wykonaną w przeszłości. Enseguida pensamos que nos habían robado. Od razu pomyśleliśmy, że zostaliśmy okradzeni.

yo había
tú habías
él, ella, usted había
nosotros,-as habíamos
vosotros,-as habíais
ellos, ellas, ustedes habían

EL FUTURO PERFECTO: czas przyszły złożony, dokonany. Tworzymy go z formy futuro simple czasownika haber + imiesłowu biernego. Czas ten używamy do mówienia o czynnościach zakończonych, dokonanych w przyszłości. Określa on także czynność, która ma być zakończona w czasie przyszłym przed inną czynnością, również dokonaną. Habremos ya comido cuando llegues a casa. Będziemy już po obiedzie, kiedy wrócisz do domu.

yo habré
tú habrás
él, ella, usted habrá
nosotros,-as habremos
vosotros,-as habréis
ellos, ellas, ustedes habrán

EL PRETÉRITO IMPERFECTO/ PLUSCUAMPERFECTO DE SUBJUNTIVO: czasy przeszłe subjuntivo. Imperfecto de subjuntivo ma dwie formy. Maja one takie samo znaczenie i są zamienne. Subjuntivo jest przede wszystkim używane do wyrażania subiektywnego punktu widzenia: przypuszczenie, wolę, życzenie, wyobrażenie lub chęć. Me extrañó que lo hubiese dicho. Byłem zaskoczony, że to powiedział. 

yo hubiera
tú hubieras
él, ella, usted hubiera
nosotros,-as hubiéramos
vosotros,-as hubierais
ellos, ellas, ustedes hubieran

yo hubiese
tú hubieses
él, ella, usted hubiese
nosotros,-as hubiésemos
vosotros,-as hubieseis
ellos, ellas, ustedes hubiesen

EL INFINITIVO COMPUESTO: bezokolicznik złożony. Haber + imiesłów bierny. Za pomocą infinitivo compuesto wyrażamy czynność z przeszłości i jego najczęstszym zastosowaniem jest wyrażanie żalu lub wyrzutów za działania, które nie miały miejsca. Tendría que haber reservado una mesa en el restaurante. Powinienem był zarezerwować stolik w restauracji. ¡Tengo hambre! – ¡Haber comido! Jestem głodny! – Trzeba było coś zjeść! (wcześniej).

Infanta Cristina została oskarżona w sprawie Nóos. Król był tym zmartwiony. Moja córka nic nie wiedziała…

Hej kochanie, jak tam w pracy? Bah! Jak zwykle.

FORMA BEZOSOBOWA CZASOWNIKA HABER

W formie bezosobowej haber występuje w 3 osobie liczby pojedynczej we wszystkich czasach z wyjątkiem czasu teraźniejszego oznajmującego, który ma swoją własną formę: HAY.

presente: hay.
Ejemplo: Aquí hay un sitio libre. Tutaj jest wolne miejsce.

pretérito perfecto: ha habido.
Ejemplo: Ha habido muchas bajas este último mes. W zeszłym miesiącu było wiele zwolnień (lekarskich).

indefinido: hubo.
Ejemplo: Hubo un concierto en el Estadio, hasta la madrugada. Na Stadionie odbywał się koncert do białego rana.

imperfecto: había.
Ejemplo: Había mucha gente en la calle. Na ulicy było dużo ludzi.

futuro: habrá.
Ejemplo: Habrá muchos disturbios. Będzie wiele zamieszek.

Czasownik HABER w formie bezosobowej nie bierze pod uwagę ani liczby ani rodzaju:

Hay cuatro bancos en el parque. W parku znajdują się cztery ławki.
Hubo cuatro bancos en el parque, ya no queda ni uno. W parku znajdowały się cztery ławki, obecnie nie ma ani jednej.

Había un problema difícil de resolver. Był trudny problem do rozwiązania.
Había muchos problemas difíciles de resolver. Było wiele trudnych problemów do rozwiązania.

Zobaczmy Jaimito… W jakim czasie się znajduje? „To nie powinno się wydarzyć.” W prezerwatywie niedokonanej.

IMIESŁÓW BIERNY – PARTICIPIO

Czasowniki 1. koniugacji: ESTUDIAR, HABLAR, SENTAR zmieniają –AR na –ADO

estudiar → estudiado
hablar → hablado
sentar → sentado

He estudiado mucho para el examen de mañana. Dużo się uczyłam na jutrzejszy egzamin.
En la sala había mucha gente sentada*. W sali siedziało wiele osób.
¡Haber hablado con ella! Trzeba było z nią porozmawiać!
*Imiesłów bierny jako część czasów złożonych jest nieodmienny, natomiast występując osobno zgadza się liczbą i rodzajem z rzeczownikiem: Me he sentado. Usiadłem. Aquí hay gente sentada. Siedzą tu ludzie.

Czasowniki 2. i 3. koniugacji: APRENDER, VIVIR, COMER, SENTIR zmieniają –ER i –IR na –IDO

aprender → aprendido
vivir → vivido
nacer → nacido
comer → comido
sentir → sentido

He aprendido mucho esta semana. Wiele się nauczyłam w tym tygodniu.
Si hubiera nacido en Polonia hubiese sido polaco. Gdybym urodził się w Polsce, byłbym Polakiem.
Si hubiese comida en el frigorífico no tendríamos que ir a comprar. Gdyby w lodówce było jedzenie, nie musielibyśmy iść na zakupy.
He sentido mucho odio hacia aquella persona. Czułam dużo nienawiści do tej osoby.

FORMY NIEREGULARNE – PARTICIPIO

Przykro mi Iñaki! Włączył mi się tryb tarczy ochronnej!

(Cristina córka byłego króla Hiszpanii Juana Carlosa tak jak tata i jej mąż Iñaki została oskarżona o defraudację środków publicznych, ale ją uniewinnili, bo podobno „ona nic nie wiedziała”). Po paru latach Juan Carlos również został oskarżony o korupcję i pranie brudnych pieniędzy i musiał opuścić kraj. Obecnie mieszka w Arabii Saudyjskiej.

ZADANIE 1: Verbo haber – presente de indicativo

ZADANIE 2: Haber – presente

ZADANIE 3: Haber – verbo auxiliar (haber + participio)

ZADANIE 4: Haber + participio

ZADANIE 5: Haber + participio 2

ZADANIE 6: presente indicativo + participio

ZADANIE 7: Práctica con el verbo HABER

ZADANIE 8: Verbo haber

ZADANIE 9: Haber – ejercicios (indicativo)

ZADANIE 10: Haber – indicativo

ZADANIE 11: Haber – indicativo 2

ZADANIE 12: Haber – subjuntivo

ZADANIE 13: Haber – impersonal (hay / ha / han)

ZADANIE 14: Haber – impersonal (hay / ha / han) 2

ZADANIE 15: Escribe las formas hay / ha / han

ZADANIE 16: Haber: hay, ha, han

ZADANIE 17: Ejercicios: hay / está / están

ZADANIE 18: hubo, había, habrá …

ZADANIE 19: Auxiliaire : Haber o Estar ?