Zaimki i przymiotniki wskazujące - Pronombres i adjetivos demostrativos »

14 października 2016

Dzisiaj poznamy hiszpańskie zaimki i przymiotniki wskazujące – pronombres i adjetivos demostrativos. Zarówno zaimki jak i przymiotniki wskazujące zgadzają się w rodzaju i liczbie z rzeczownikiem. Kiedyś hiszpańskie zaimki wskazujące miały akcent, aby odróżnić je od przymiotników w przypadku ewentualnej niejednoznaczności. Posiadają one takie same formy. W roku 2010 RAE (Real Academia Española) je usunęła. Pamiętajmy o tym, że jest nadal wiele osób, które wciąż akcentują zaimki wskazujące 😉

W zakładce „ZACZNIJ” jest lekcja o hiszpańskich zaimkach i przymiotnikach wskazujących:

Lekcja 3 ¿Qué es esto?

Zaimki i przymiotniki wskazujące - Pronombres i adjetivos demostrativos-hiszpanska gramatyka dla poczatkujacych-hiszpanski online za darmo — **Ten zwierz mówi? Czasami…**

ZAIMKI I PRZYMIOTNIKI WSKAZUJĄCE – PRONOMBRES Y ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS

PRZYMIOTNIKI WSKAZUJĄCE – ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS
RODZAJ MĘSKI LICZ. POJ.	RODZAJ ŻEŃSKI LICZ. POJ
este LIBRO (książka)	esta FLOR (kwiat)
ese LIBRO	esa FLOR
aquel LIBRO	aquella FLOR
RODZAJ MĘSKI LICZ. MNOGA	RODZAJ ŻEŃSKI LICZ. MNOGA
estos LIBROS	estas FLORES
esos LIBROS	esas FLORES
aquellos LIBROS	aquellas FLORES

ZAIMKI WSKAZUJĄCE – PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS
RODZAJ MĘSKI LICZ. POJ.	RODZAJ ŻEŃSKI LICZ. POJ
este ese aquel	esta esa aquella
RODZAJ MĘSKI LICZ. MNOGA	RODZAJ ŻEŃSKI LICZ. MNOGA
estos esos aquellos	estas esas aquellas

ZASTOSOWANIE – USO

POŁOŻENIE KOGOŚ LUB CZEGOŚ

Zaimki i przymiotniki są używane do wskazania kogoś lub czegoś zgodnie z ich położeniem, w odniesieniu do mówiącego i/lub słuchacza. Na przykład:

este/esta/estos/estas służy do mówienia o czymś lub kimś, kto jest blisko mówiącego i słuchającego
ese/esa/esos/esas służy do mówienia o czymś lub kimś, kto jest daleko od mówiącego i blisko słuchającego
aquel/aquella/aquellos/aquellas służy do mówienia o czymś lub kimś, kto jest daleko od mówiącego i słuchającego

Podobnie jest z przysłówkami miejsca:

aquí tutaj: blisko mówiącego
ahí tam: blisko słuchającego
allí tam: z dala od tego, który mówi, i od tego, który słucha

UMIEJSCOWIENIE W CZASIE

Zaimki i przymiotniki wskazujące są również używane do wskazania kogoś lub czegoś zgodnie z ich położeniem w czasie, w odniesieniu do momentu, w którym to zostało wypowiedziane.

presente teraźniejszość: ¡Esta mañana se hace larguísima! Dzisiejszy poranek bardzo się dłuży!

pasado reciente bliska przeszłość: En esta semana no he descansado nada. W tym tygodniu w ogóle nie odpoczęłam.

pasado przeszłość: Me divorcié en 2015. Ese mismo año me fui a Noruega. Rozwiodłam się w 2015 roku. W tym samym roku wyjechałam do Norwegii.

pasado lejano dawna przeszłość: 1975: una fecha para recordar. Aquel año se murió Franco. 1975: data do zapamiętania. Tamtego roku zmarł Franco.

futuro próximo niedaleka przyszłość: Este fin de semana tengo que trabajar. W ten weekend muszę pracować.

futuro przyszłość: Iremos de vacaciones en septiembre. ¿Por qué en septiembre? Porque es ese mes hay menos gente. We wrześniu wyjedziemy na wakacje. Dlaczego we wrześniu? Bo w tym miesiącu jest mniej ludzi.

Kiedy mówimy o niedawnej przeszłości, wyrażane działanie nadal ma coś wspólnego z teraźniejszością: „En esta semana no he descansado nada.” Mówimy o tygodniu, który jeszcze się nie skończył. „El año 2020. ¡Qué duros fueros aquellos meses!” Rok 2020. Jak ciężkie były te miesiące! Rok 2020 już się skończył więc użyjemy zwrotu „aquellos meses”.

Różnica między przeszłością bliską (este, esta, estos, estas, ese, esa, esos, esas), a odległą (aquel, aquella, aquellos, aquellas) zależy od postrzegania odległości od tego, co jest powiedziane, lub co się wydarzyło. Akcja może być bardzo odległa (zakończona w przeszłości i nie mająca nic wspólnego z teraźniejszością), lub mniej odległa (jeszcze nie zakończona, ma ciąg dalszy w teraźniejszości).

PODSUMOWANIE – RESUMEN

W tradycyjnej gramatyce istnieje wyraźna kategoryzacja zaimków i przymiotników wskazujących. Jednak w wielu przypadkach różnice są niejasne i dlatego obecna gramatyka obejmuje zarówno zaimki jak i przymiotniki pod jedną nazwą demostrativos, nie ustanawiając sztywnej granicy między nimi.

PRZYKŁADY:

En esta calle vive tu madre. Na tej ulicy mieszka twoja matka.
En ese local venden libros. W tym sklepie (tym obok) sprzedają książki.
Este año iremos a Perú. W tym roku pojedziemy do Peru.
Aquella chica es muy guapa. Tamta dziewczyna jest bardzo ładna.
Este estudiante se llama Gorka. Ten student nazywa się Gorka.
Este ejercicio es muy complicado. To zadanie jest bardzo trudne.
Me encanta este tiempo. Uwielbiam taką pogodę.
¿Cuánto sale el kilo de estas gambas? Po ile jest kilogram tych krewetek?
Me parece que aquella chica es mi amiga Ana. Wydaje mi się, że tamta dziewczyna to moja koleżanka Ana.
¡¿Quién te dijo esas chorradas?! Kto ci powiedział te głupoty?!
Esa bicicleta es plegable. Ten rower się składa.
Estos niños estudian aquí. Te dzieci uczą się tutaj.

A CO Z DEMOSTRATIVOS NEUTROS?

Zaimki wskazujące neutralne:

ESTO – to
ESO – to obok
AQUELLO – tamto

Przykłady:

¿Qué es esto? Parece un ratón. Co to jest? Wygląda jak szczur.
¿Qué es eso? Parece un libro viejo. Co to jest (obok)? Wygląda jak stara książka.
¿Qué es aquello allí al fondo? Co to jest tam w tle?

Są one niezmienne, nigdy nie odnoszą się do osoby. Używamy ich do wskazania czegoś nieokreślonego, nie wiemy co to jest ani jak się nazywa. Użyjemy demostrativos neutros także do wskazania jakiegoś faktu, sytuacji czy pomysłu.