Wiadomość z gazety El País o rozprzestrzenianiu się wirusa Zachodniego Nilu w południowej Hiszpanii. Jest to artykuł dla ludzi, którzy już w jakimś stopniu władają językiem hiszpańskim i znają jego podstawy.
Owocnej nauki.
FECHA: 18/09/2020
FUENTE: EL PAÍS
TEMA: El virus del Nilo se cobra su sexta víctima mortal en Andalucía
Jakiś miesiąc temu, prasa hiszpańska zaczęła alarmować o pojawieniu się wirusa Zachodniego Nilu w południowej Hiszpanii. Wirus ten jest przenoszony przez ukąszenia komarów i może być śmiertelny.
Hiszpańskie Ministerstwo Zdrowia potwierdziło miesiąc temu około 22 przypadków tego wirusa w Sewilli. Przypadki zachorowania miały miejsce w miejscowościach położonych w pobliżu podmokłych obszarów rzeki Gwadalkiwir, która przepływa przez Sewillę.
Rząd wydał nakaz zainstalowania moskitier we wszystkich oknach w okolicy i zaczęli pryskać obszary gdzie komary występowały najliczniej.
Od początku pojawienia się wirusa, liczba zarażonych nie przestaje rosnąć, przekraczając już trzydzieści. Do dzisiaj zmarło 6 osób (jak podaje El País).
Nigdy wcześniej w Hiszpanii nie zarejestrowano ogniska wirusa Zachodniego Nilu z tyloma zarażonymi i z ofiarami śmiertelnymi…
I dlaczego wirus pojawił się akurat teraz?
Eksperci przypisują tę epidemię 30-procentowemu wzrostowi liczby komarów obecnych na terenach podmokłych Parku Narodowego Doñana i rzeki Gwadalkiwir, zwłaszcza na odcinkach w pobliżu La Puebla i Coria del Río, w których wykryto najwięcej zainfekowanych przypadków. Mówi się, że za tym wzrostem populacji komarów, w porównaniu z poprzednimi latami, stoją miesiące zamknięcia społeczności w domach (pandemia koronawirusa) w połączeniu ze wzrostem temperatur.
El virus del Nilo se cobra su sexta víctima mortal en Andalucía
Wirus Zachodniego Nilu zabrał swoją szóstą ofiarę w Andaluzji.
VIRUS
Del lat. virus 'veneno’, 'ponzoña’.
1. m. Organismo de estructura muy sencilla, compuesto de proteínas y ácidos nucleicos, y capaz de reproducirse solo en el seno de células vivas específicas, utilizando su metabolismo.
fuente: RAE
Ejemplos con la palabra „virus” (przykłady):
Los virus son gérmenes muy pequeños. Wirusy to bardzo małe zarazki.
Los virus causan enfermedades infecciosas comunes. Wirusy powodują powszechne choroby zakaźne.
Los virus son como secuestradores. Wirusy są jak porywacze.
Invaden las células vivas y sanas y las usan para multiplicarse. Atakują zdrowe, żywe komórki i wykorzystują je do rozmnażania.
Cuando contraes un virus, no siempre te enfermarás por él. Kiedy zarazisz się wirusem, nie zawsze będziesz chorować.
TŁUMACZENIE:
„Este fallecimiento constata la expansión del virus entre las provincias de Sevilla y Cádiz, donde ya se han producido tres fallecimientos por meningoencefalitis (que ataca al cerebro y las meninges) en cada una de estas dos provincias. El brote surgió hace un mes en Coria y La Puebla del Río, dos localidades ribereñas al Guadalquivir cercanas a Sevilla, mientras que los tres últimos fallecimientos se han producido en la provincia de Cádiz. La población en municipios cercanos a las orillas del Guadalquivir está bajo alerta para evitar los mosquitos por la mañana y al atardecer, pero la cifra de 70 caballos infectados en toda Andalucía Occidental denota la expansión real del virus. Es el primer brote mortal del virus del Nilo registrado en España.”
„Śmierć ta potwierdza rozprzestrzenianie się wirusa między prowincjami Sewilli i Cadiz, gdzie miały miejsce już trzy zgony z powodu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (atakującego mózg i opony mózgowe) w każdej z tych dwóch prowincji. Wybuch wirusa nastąpił miesiąc temu w Coria i La Puebla del Río, dwóch miastach położonych wzdłuż (rzeki) Gwadalkiwir w pobliżu Sewilli, podczas gdy ostatnie trzy zgony miały miejsce w prowincji Cadiz. Ludność w gminach położonych w pobliżu brzegów Gwadalkiwiru znajduje się w stanie ostrzeżenia (czujności), aby unikać komarów rano i o zmierzchu, ale liczba 70 zakażonych koni w całej zachodniej Andaluzji wskazuje na faktyczne rozprzestrzenianie się wirusa. To pierwsza śmiertelna epidemia Wirusa Zachodniego Nilu zanotowana w Hiszpanii”.
VÍCTIMA
Del lat. victĭma.
. f. Persona que padece daño por culpa ajena o por causa fortuita.
f. Persona que muere por culpa ajena o por accidente fortuito.fuente: RAE
Ejemplos con la palabra „víctima” (przykłady):
Las víctimas de sucesos violentos. Ofiary brutalnych wydarzeń.
Víctimas de maltrato. Ofiary wykorzystywania.
Una víctima mortal. Śmiertelna ofiara.
¿Por qué a algunas personas les gusta hacerse las víctimas? Dlaczego niektórzy ludzie lubią grać ofiarę?
La víctima: no se hace responsable de sus desdichas. Ofiara: nie ponosi odpowiedzialności za swoje nieszczęścia.
MOSQUITO
Del dim. de mosco.
1. m. Insecto díptero de pequeño tamaño, con patas largas y finas, y dos alas transparentes que producen un zumbido agudo parecido al sonido de una trompetilla, cuya hembra chupa la sangre de las personas y de los animales de piel fina, produciendo con la picadura inflamación rápida acompañada de picor.
fuente: RAE
CHUPAR SANGRE (a alguien): ssać krew/ wykorzystywać kogoś
UN ZUMBIDO: bzyczenie
Ejemplos con la palabra „mosquito” (przykłady):
Los mosquitos transmiten enfermedades. Komary przenoszą choroby.
Los mosquitos son insectos que viven en todo el mundo. Komary to owady żyjące na całym świecie.
Los mosquitos hembras pican animales y seres humanos. Samice komarów gryzą zwierzęta i ludzi.
¿Qué problemas de salud pueden causar las picaduras de mosquitos? Jakie problemy zdrowotne mogą powodować ukąszenia komarów?
¿Qué enfermedades pueden propagar los mosquitos? Jakie choroby mogą przenosić komary?
VOCABULARIO – SŁOWNICTWO
UN FALLECIMIENTO – zgon
CONSTATA (CONSTATAR) – stwierdza
CONSTATAR: Presente – tryb oznajmujący
| yo | constato |
| tú | constatas |
| él, ella, usted | constata |
| nosotros, nosotras | constatamos |
| vosotros, vosotras | constatáis |
| ellos, ellas, ustedes | constatan |
LA EXPANSIÓN – rozprzestrzenienie
ENTRE – pomiędzy
LA PROVINCIA – prowincja
DONDE – gdzie
YA – już
PRODUCIR – produkować/przynosić/tworzyć się
Participio (imiesłów czasu przeszłego) producido
PRETÉRITO PERFECTO: czas ten tworzymy przy pomocy czasownika posiłkowego HABER w trybie oznajmującym HE, HAS, HA, HEMOS, HABÉIS, HAN + imiesłów czasu przeszłego
He preguntado – Zapytałam
Has hecho – Zrobiłeś
Ha comido – Zjadł, -a
Hemos producido – Wyprodukowaliśmy
EL CEREBRO – mózg
EN CADA – w każdym/w każdej
UNA DE ESTAS – jedna z tych
EL BROTE – początek/ wysyp/ wybuch (np. choroby)
SURGIR – pojawiać się
SURGIR: Pretérito indefinido-Czas przeszły prosty
| yo | surgí |
| tú | surgiste |
| él, ella, usted | surgió |
| nosotros, nosotras | surgimos |
| vosotros, vosotras | surgisteis |
| ellos, ellas, ustedes | surgieron |
HACE – jakiś czas temu (hace un mes)/ robi (HACER)
EL MES – miesiąc
LA LOCALIDAD – miejscowość
AL – a + el
al horno – z pieca
al bosque – do lasu
CERCANO,-A (A)- bliski/ sąsiedni
MIENTRAS QUE – podczas gdy
LOS ÚLTIMOS – ostatni
LA POBLACIÓN -zaludnienie/miejscowość
EL MUNICIPIO – gmina
LA ORILLA – brzeg /skraj
ESTAR BAJO ALERTA – być w stanie czujności/ być ostrożnym
PARA – dla/ aby/ żeby
EVITAR – unikać/ zapobiegać
EVITAR: Presente – tryb oznajmujący
| yo | evito |
| tú | evitas |
| él, ella, usted | evita |
| nosotros, nosotras | evitamos |
| vosotros, vosotras | evitáis |
| ellos, ellas, ustedes | evitan |
POR LA MAÑANA – rano/ z rana
AL ATARDECER – o zachodzie słońca
PERO – ale
LA CIFRA – cyfra/ liczba
EL CABALLO – koń
INFECTADO – zarażony, -a
Participio (imiesłów czasu przeszłego) infectado
EN TODA – w całej
DENOTAR – oznaczać
DENOTAR: Presente – tryb oznajmujący
| yo | denoto |
| tú | denotas |
| él, ella, usted | denota (oznacza) |
| nosotros, nosotras | denotamos |
| vosotros, vosotras | denotáis |
| ellos, ellas, ustedes | denotan |
REAL – prawdziwy, -a
EL PRIMER – pierwszy
MORTAL – śmiertelny, -a
REGISTRAR – zanotować/ rejestrować
Participio (imiesłów czasu przeszłego) registrado